Sijarinska Banja nalazi se na jugu Srbije u opštini Medveđa na 52 km od Leskovca i 330 od Beograda, na ukrštanju puteva Leskovac-Priština, na obalama reka Banjska i Jablanice u podnožju planine Goljak. 

Banja je uvučena u klisuru, okružena bujnom vegetacijom, klima je povoljna subalpska. Banja poseduje 18 izvora mineralne vode različitog fizičko-hemijskog sastava i temperature od 32-72 °C. Posebnu lepotu i atrakciju predstavljaju gejzeri tople vode, jedinstveni u Evropi, čiji vodeni stub dostiže visinu od 8m, pored koga se nalazi novoizgrađeni kompleks manjih bazena i fontana.

Sijarinska Banja udaljena je 52 km od Leskovca i 32 km od Lebana. Put od Lebana vodi dolinom reke Jablanice do sela Makedonci, 8 km iz varošice Medveđe, a odatle klisurom Banjske Reke. Od pomenutog sela pa sve do banje vodi put uz desnu pritoku Jablanice, uz Banjsku Reku, kroz uzanu klisuru sa strmim padinama brda obraslim šumom.

Istočno od banje nalazi se Priština udaljena 30 kilometara. Banja se nalazi u podgorini planine Goljaka, niže sela Sijarine, u voćarskom i stočarskom kraju; naselje je s obe strane Banjske Reke, koja izvire ispod Velje Glave. Leži u kotlini pomenute reke, koja se provlači između visova Sijarine, Dukata i drugih, između četiri brda obraslih hrastovom i bukovom šumom. Okružena je visovima Kitke, Orlovog Vrha i Tepea. Za vreme jakih kiša i topljenja snega reka plavi dolinu, ugrožavajući naselje i pojedine termalne izvore.

Nadmorska visina banje je 440 metara, dok nadmorska visina okolnih sela ide do 1.200 metara. Okolna brda štite planinu od jakih vetrova, te je u banji vrlo prijatna klima. Šuma štiti banju od hladnih vazdušnih struja. Jedini vetar koji ovde duva jeste duž rečne doline u pravcu jugoistok-severozapad. Zime su blage bez velikih padavina.

Stanje vegetacije je povoljno, pod šumom je oko 50 kvadratnih kilometara. Banja je vezana za glavnu železničku prugu Beograd-Skoplje, preko Leskovca, stalnim autobuskim saobraćaja.

Banja nosi naziv po planinskom raštrkanom selu Sijarini. Otkad i otkud potiče ovo ime nije utvrđeno. Po jednom predanju dolazi od “Sija Irina” (ili Jerina) - koja je, u doba Vizantije, bila velikašica i gospodarica ovog kraja, sestra Justinijanove žene, carice Teodore. Inače, ima mnogo tragova koji govore da je ovaj kraj u antičko doba bio naseljen i imao intenzivan život i to prvo u doba rimske imperije, a kasnije i Vizantije. Postoje iskopine u selima Geglja, Bučumet, Svinjarnica, Radinovce i Zlata, pa onda rudnik Lece, Caričin grad - po nekim istoričarima, prestonica cara Justinijana 527-565 (Justiniana Prima) sagrađena je 536. godine, a nedaleko je i Novo Brdo.

Vreme kad je banja pronađena, odnosno od kada se voda termalnih izvora počela da upotrebljava u lečenju, ne može se tačno utvrditi. Verzija da datira iz doba Rimljana, izgleda, nije opravdana. Ona se zasniva na nazivima “Rimski rov” i “Rimski bunar”, ali način zidanja, na primer, “Rimskog rova” nije iz tog perioda, već više odgovara dobu Nemanjića. Ima podataka da se je zs vreme kralja Milutina (1282—1321) znalo za ovu banju. U samoj banji nema tragova razvijenog života u prošlosti. Međutim, van svakog spora je da ova banja predstavlja veliku vrednost i da je davnog porekla. Njeno podizanje u novije vreme vezano je za kralja Milana (1854—1901), koji je po okolnim selima naselio Crnogorce, da bi branili tadašnju granicu od Turaka i Arnauta, a Arnautima u Sijarini podigao džamiju i otvorio školu. U starim udžbenicima mogu se naći i nazivi Leskovačka Banja, Stara Banja. Uzvodno, na zapad, nalazi se zaista selo Stara Banja, grupa mahala, a južno, na udaljenosti od sedam kilometara, Ravna Banja, ali zašto ova mesta nose ovakve nazive nije poznato, jer u njima nema nikakvih tragova banja.

U pogledu istorijskih zbivanja, neki podaci upućuju na to da se ovde odigrala bitka između Srba iz Dubočice i Turaka, 14. septembra 1854. godine. Drugi opet upućuju na zaključak da se je ova bitka odigrala kod Vranjske Banje. Za vreme Turaka u banji je bio samo čardak Said-paše.

Krajem 15. i 18. veka bila su velika iseljavanja življa iz ovog kraja, a njihova sela naselili su Albanci, od kojih se je većina posle oslobođenja 1877-78 povukla na Kosovo. Godine 1896. počeli su da se ovde naseljavaju Srbi i Crnogorci.

Okolina Sijarinske Banje bogata je rudama. U izvornom predelu Jablanice postoji kršna kupa vulkana Mrkonja, pod kojim izbijaju ponajveći izvori vrele vode u Srbiji. U izvornom predelu Medveđe ima eruptivnih stena, koje se preko Petrove Gore i Sokolske Planine mogu povezati za kopaoničku vulkansku oblast.

Profesor dr Milan T. Luković, profesor dr Kosta V. Petković i geolog Nikola Milojević objavili su 1954. godine istraživanje u kome kažu da je utvrđeno da su najstarije stene, koje zauzimaju i najveći prostor, kristalasti škriljci prve grupe. Stene su ispresecane mnogobrojnim prslinama ispunjene kvarcom, ređe aragonom, zatim mineralnim materijalom (piritom, galenitom i drugim sulfatima). Kroz ove prsline su isprobijale i eruptivne žice. Pod dejstvom hladne i tople vode minerali se raspadaju. Takav kristalasti teren, isprobijan većim masama eruptivnih stena, čini levu obalu Banjske Reke. Duž prslina se kreće voda u vidu mineralnih izvora i izbija na površinu.

Kristalasti škriljci padaju prema istoku i jugu. Kontakt između škriljaca predstavljen je jednim rasedom u dužini od 800 metara. Pravac pružanja raseda je jugozapad-jugoistok. Najveći broj mineralnih izvora Banje izbija na ovom rasedu, a samo nekoliko od kristalastih škriljaca.

Jablanički kraj, kao vulkanski predeo, povezan nizom slojeva zemlje koji nose u sebi raznovrsne rude, ima i mnogobrojne dubinske mineralne vode. Tako, na primer, u selu Tularu postoje izvori hladne kisele i kisele sumporovite vode. U Sijarinskoj Banji ima mesta kroz koja unutrašnja vrelina zemlje, kroz vrelinu mineralnih izvora, napolje izbija. Takvi izvori, poznato je, izbijaju u blizini vulkanskih stena. Ovde, vreli mineralni izvori izlaze iz andezita, vulkanske stene koja je nastala izbijanjem lave iz dubine, pa se po površini slivala i skamenjivala. U Sijarinskoj banji, na dužini od samo 800 metara ima više od 20 izvora termomineralne vode različite temperature, sastava i terapijske vrednosti. Ovi izvori predstavljaju veliko prirodno bogatstvo. Zona ovih izvora zauzima površinu od 3,2 hektara. Pre kaptažnih radova, nagomilavanjem naročito argona, zapušivali su se i, uz tutnjavu, izbijali na drugim mestima.

Izvori izbijaju iz velikih dubina tako da temperatura vode ide i do 70 stepeni. Mogu se podeliti na dve grupe:

• alkalno kisele hiperterme sa karakterom gvožđevitih i slabo murjalnih voda - gotovo svi izvori za lečenje kupanjem
• alkalni kiseljaci - izvori za lečenje pijenjem.

Sijarinska Banja ima 23 do sada utvrđena, kaptirana, hemijski analizirana i registrovana izvora. Samo dva - “Hisar” i “Raj”, nalaze se na desnoj, dok se svi ostali izvori nalaze na levoj obali reke.

Država: Srbija
Grad: Medveđa

---

Putovanja.info
Iskustva i utisci turista sa putovanja.

Putujsigurno.rs
Iskustva putnika sa turističkim agencijama

Найти на карте

---